Jednym z najważniejszych, choć być może nieoczywistym dla wszystkich, elementem wyposażenia maszyny jest jej instrukcja obsługi i eksploatacji, zwana dawniej dokumentacją techniczno-ruchową. Mimo zmiany nazwy skrót DTR w dalszym ciągu funkcjonuje w branży i każdy operator wie czym jest tzw. DTR-ka.
Treść instrukcji podzielona jest na tematyczne grupy, które odpowiadają etapom procesu eksploatacji maszyny. Zazwyczaj instrukcja obsługi składa się z dwóch części:
- instrukcji obsługi,
- katalogu części.
INSTRUKCJA OBSŁUGI obejmuje:
- część informacyjną,
- wytyczne obsługi,
- wykazy.
- Część informacyjna składa się z:
- charakterystyki technicznej maszyny:
– nazwa, typ, numer fabryczny i data produkcji,
– rysunek maszyny z wymiarami podstawowymi,
– zestaw wielkości charakterystycznych, np.: masa maszyny, wymiary ogumienia, pojemność zbiornika paliwa, jednostkowe zużycie paliwa czy udźwig;
- opisu technicznego maszyny, w którym znajdziemy opis budowy i działania maszyny, jej głównych zespołów, a także schematy ideowe: kinematyczny, hydrauliczny i elektryczny;
- wykazu wyposażenia:
– osprzęt roboczy,
– wyposażenie specjalne, np. reflektory czy pasy bezpieczeństwa;
- zakresu prac wykonywanych maszyną i sposoby określania optymalnych warunków pracy;
- wykazu środków transportu, którymi można przewozić maszynę;
- informacji dotyczącej wymaganych od operatorów kwalifikacji.
- Wytyczne obsługi zawierają:
- instrukcję przygotowania nowej maszyny do pracy określającą:
– wytyczne rozkonserwowywania,
– kolejność i sposób montażu maszyny i wymagania dotyczące stanowiska pracy,
– wykaz i opis czynności, które należy wykonać w celu przygotowania maszyny do uruchomienia,
– sposób uruchomienia i sprawdzenia działania;
- instrukcję docierania określającą:
– okres docierania,
– paliwa, oleje i smary zalecane w okresie docierania,
– wytyczne obsługi eksploatacji maszyny w okresie docierania;
- instrukcję sterowania maszyną, która podaje:
– schemat rozmieszczenia członów sterowania i wskaźników oraz opis ich przeznaczenia,
– kolejność czynności w typowym cyklu roboczym i sposób ich wykonywania uwzględniający wszystkie rodzaje osprzętu przewidywanego dla maszyny,
– normlane, graniczne i awaryjne położenia wskaźników;
- OT czy instrukcję obsługi technicznej, która podaje:
– wykaz okresowych czynności obsługi technicznej z wyraźnym podziałem na obsługę codzienną (OTC) i okresową (OTO),
– opisy i ilustracje wyjaśniające sposób wykonywania poszczególnych czynności;
- instrukcję smarowania, czyli:
– schemat rozmieszczenia punktów smarowania,
– tablica smarowania,
– wykaz środków smarnych i ich symboli graficznych użytych w schemacie i tablicy;
- instrukcję konserwacji, przechowywania i transportu określającą:
– wytyczne dla czynności konserwacyjnych okresowych i doraźnych,
– sposób przechowywania maszyny w czasie dłuższego postoju,
– wytyczne przygotowania maszyny do transportu: zakres demontażu, urządzenia załadunkowe i wyładunkowe, sposób mocowania;
- instrukcje bhp:
– w czasie montażu, demontażu, załadunku i transportu maszyny,
– wykaz środków ochronnych dla operatora,
– wytyczne postępowania w sytuacjach awaryjnych.
- Wykazy:
- narzędzi, przyrządów i sprzętu pomocniczego,
- paliw, olejów i innych środków technicznych nieujętych w tablicy smarowania,
- części zamiennych dostarczonych wraz z maszyną,
- niesprawności i sposobów ich usuwania zawierający objawy, miejsca i przyczyny oraz sposoby usuwania niesprawności,
- dokumentów dostarczonych wraz z maszyną.
KATALOG CZĘŚCI ZAMIENNYCH zawiera rysunki zestawieniowe lub perspektywiczne rysunki montażowe poszczególnych zespołów.
Ponieważ instrukcja obsługi i eksploatacji jest podstawowym źródłem informacji o budowie i zasadach działania maszyny nawet najbardziej doświadczony operator musi przed przystąpieniem do pracy się z nią zapoznać. Dlatego ważne jest aby już w trakcie kursu na operatora wyrobić w sobie nawyk stałego jej przeglądania i zapoznawania się w jej treścią.
Nasi instruktorzy zajęć praktycznych, jako operatorzy z wieloletnim doświadczeniem kładą szczególny nacisk na ten element szkolenia – zapraszamy do kontaktu!
